etty
after walking around the jewish quarter in amsterdam on sunday and writing letters to ellie andriesse, i've started reading etty hillesum again — in my mother tongue this time.
De mogelijkheid van de dood is absoluut in mijn leven opgenomen, mijn leven is als het ware verruimd met de dood, met het onder ogen zien en aanvaarden van de dood, van de ondergang, als behorend bij dit leven. Dus niet als het ware van dit leven nu al een stuk offeren aan de dood door de angst voor de dood en het niet aanvaarden van de dood, door dit niet aanvaarden en door al die angsten hebben wij nog maar een armzalig verminkt stukje leven overgehouden, wat nauwelijks nog leven te noemen is. Het klinkt bijna paradoxaal : door de dood buiten zijn leven te sluiten, heeft men nooit een volledig leven en door de dood binnen zijn leven op te nemen, verruimt en verrijkt men zijn leven.
3 juli 1942
het verstoorde leven p.110-111